การเผยแพร่ความรู้ด้านสื่อสิ่งพิมพ์

   
ความหมายของสื่อสิ่งพิมพ์

       สื่อ หมายถึง การติดต่อให้ถึงกันชักนำให้รู้จักกัน หรือตัวกลางที่ทำการติดต่อให้ถึงกัน     
         สิ่งพิมพ์ หมายถึง ข้อความ หรือภาพที่เกี่ยวกับแนวความคิด  ข้อมูล สารคดีบันเทิง ซึ่งถ่ายทอดด้วยการพิมพ์ลงบนกระดาษ ฟิล์ม หรือวัสดุอื่นๆ

ประวัติสื่อสิ่งพิมพ์

       สมัยสมเด็จพระนารายมหาราช เริ่มแต่งและพิมพ์หนังสือคำสอนทางศาสนาคริสต์ขึ้น หลังจากนั้นหมอบรัดเลย์เข้ามาเมืองไทย และเริ่มด้านงานพิมพ์จนสนใจเป็นธุรกิจด้านการพิมพ์ ในพ.ศ. 2382 ได้พิมพ์เอกสารทางราชการเป็นชิ้นแรกคือ หมายประกาศห้ามสูบฝิ่น ซึ่ง ร.3 ทรงโปรดให้จ้างพิมพ์จำนวน 9,000 ฉบับ ต่อมาเมื่อวันที่ 4 ก.ค. 2387 ได้ออกหนังสื่อฉบับแรกขึ้น คือ บางกอกรีคอร์ดเดอร์ (Bangkok Recorder)  เป็นจดหมายเหตุอย่างสั้น ออกเดือนละ 2 ฉบับและใน 15 มิ.ย. พ.ศ. 2404 ได้พิมพ์หนังสือเล่มออกจำหน่ายโดยซื้อลิขสิทธิ์จาก หนังสือนิราศลอนดอนของหม่อมราโชทัย และได้เริ่มต้นการซื้อขายลิขสิทธิ์จำหน่ายในเมืองไทย หมอบรัดเลย์ได้ถึงแก้กรรมในเมืองไทย กิจการการพิมพ์ของไทยจึงได้เริ่มเป็นต้นของไทย หลังจากนั้นใน พ.ศ. 2500 ประเทศไทยจึงนำเครื่องพิมพ์แบบโรตารี ออฟเซต มาใช้เป็นครั้งแรก โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชนำเครื่องหล่อเรียงพิมพ์ (Monotype) มาใช้กับตัวพิมพ์ภาษาไทยธนาคารแห่งประเทศไทยได้จัดโรงพิมพ์ธนบัตรในเมืองไทยขึ้นใช้เอง

ประเภทของสื่อสิ่งพิมพ์

1. สิ่งพิมพ์ประเภทหนังสือ  

-      หนังสือสารคดี ตำรา แบบเรียน : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่แสดงเนื้อหาวิชาการในศาสตร์ความรู้ต่าง ๆ เพื่อสื่อให้ผู้อ่านเข้าใจความหมาย

-      หนังสือบันเทิงคดี : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่ผลิตโดยใช้เรื่องราวสมมติ เพื่อให้ผู้อ่านได้รับความ เพลิดเพลิน มักมีขนาดเล็ก

2.  สื่อสิ่งพิมพ์เพื่อเผยแพร่ข่าวสาร

-      หนังสือพิมพ์ (Newspapers) : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่ผลิตขึ้นโดยนำเสนอเรื่องราว ข่าวสาร ภาพและ ความคิดเห็น ในลักษณะของแผ่นพิมพ์ แผ่นใหญ่ ที่ใช้วิธีการพับรวมกัน

-      วารสาร นิตยสาร : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่ผลิตโดยนำเสนอข่าว ความบันเทิง ที่มีรูปแบบการนำเสนอ ที่โดดเด่น และสร้างความสนใจให้กับผู้อ่าน

-      จุลสาร : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่ผลิตขึ้นแบบไม่หวังผลกำไร เป็นแบบให้เปล่าโดยให้ผู้อ่านได้ศึกษา หาความรู้

3.  สิ่งพิมพ์โฆษณา

-      โบร์ชัวร์ (Brochure) : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่มีลักษณะเป็นสมุดเล่มเล็ก ๆ เย็บติดกันเป็นเล่ม ซึ่งในการแสดงเนื้อหาจะเกี่ยวกับโฆษณาสินค้า

-      ใบปลิว (Leaflet, Handbill) : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ใบเดียว ที่เน้นการประกาศหรือโฆษณา มักมีขนาด A4 เพื่อง่ายในการแจกจ่าย ลักษณะการแสดงเนื้อหาเป็นข้อความที่อ่านแล้วเข้าใจง่าย

-      แผ่นพับ (Folder) : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่ผลิตโดยเน้นการนำเสนอเนื้อหา ซึ่งเนื้อหาที่นำเสนอ เป็นเนื้อหาที่สรุปใจความสำคัญ ลักษณะมีการพับเป็นรูปเล่มต่าง ๆ

-      ใบปิด(Poster) : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์โฆษณา โดยใช้ปิดตามสถานที่ต่างๆ มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษ ซึ่งเน้นการนำเสนออย่างโดดเด่น

4. สิ่งพิมพ์เพื่อการบรรจุภัณฑ์

-      สิ่งพิมพ์ที่ใช้ปิดรอบขวด หรือ กระป๋องผลิตภัณฑ์การค้า สิ่งพิมพ์รองสิ่งพิมพ์ที่เป็นกล่องบรรจุ หรือลัง : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่ใช้ในการห่อหุ้มผลิตภัณฑ์การค้าต่าง ๆ แยกเป็นสิ่งพิมพ์หลัก 

5. สิ่งพิมพ์มีค่า

-      ธนาณัติ บัตรเครดิต หนังสือเดินทาง โฉนด ฯ : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์ที่เน้นการนำไปใช้เป็นหลักฐานสำคัญต่างๆ ซึ่งเป็นกำหนดตามกฎหมาย

6.  สิ่งพิมพ์ลักษณะพิเศษ

-      นามบัตร บัตรอวยพร ปฏิทิน บัตรเชิญ สิ่งพิมพ์บนแก้ว ฯ : เป็นสื่อสิ่งพิมพ์มีการผลิตขึ้นตามลักษณะพิเศษแล้วแต่การใช้งาน

บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์

1.  งานสื่อมวลชน : สื่อสิ่งพิมพ์มีความสำคัญในการนำเสนอข้อมูล ข่าวสาร สาระ และความบันเทิง ซึ่งเมื่องานสื่อมวลชนต้องเผยแพร่ จึงต้องผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ เช่น หนังสือพิมพ์วารสาร นิตยสาร เป็นต้น

2.  สถานศึกษา : สื่อสิ่งพิมพ์นำไปใช้ในสถานศึกษาทำให้ ผู้เรียน ผู้สอนเข้าใจในเนื้อหามากขึ้น เช่น หนังสือเรียน แบบฝึกหัด สามารถพัฒนาได้เป็นเนื้อหาในระบบ เครือข่ายอินเตอร์เน็ตได้

3.  งานด้านธุรกิจ : สื่อสิ่งพิมพ์ที่ถูกนำไปใช้ในงานธุรกิจประเภทต่าง ๆ เช่น งานโฆษณา ได้แก่ การผลิต หัวจดหมาย/ซองจดหมาย ใบเสร็จรับเงิน ใบส่งของ โฆษณาหน้าเดียว นามบัตร เป็นต้น

4.  งานธนาคาร : ได้นำสื่อสิ่งพิมพ์หลายๆ ประเภทมาใช้ในการดำเนินงาน เช่น ใบนำฝาก ใบถอน ธนบัตร เช็คธนาคาร     ตั๋วแลกเงิน และหนังสือเดินทาง

5.  ห้างสรรพสินค้า และร้านค้าปลีก : สื่อสิ่งพิมพ์ที่ทางห้างสรรพสินค้า หรือร้านค้า ปลีกใช้ในการดำเนินธุรกิจ ได้แก่ ใบปิดโฆษณาต่างๆ ใบปลิว แผ่นพับ จุลสาร